Automatische energievoorziening caravan/camper/boot

Eigen stroomvoorziening met automatisch opladen/onderhouden van lichtaccu tijdens rijden/varen of externe 230V aansluiting.
Gebruik van deze informatie is geheel je eigen keuze en verantwoording, ik ben voor fouten niet aansprakelijk te stellen.
Weg met die oude acculaders en kokende, leeglopende en lekkende accu's. Wat ik hier aandraag is wel een stuk duurder, maar op den duur heel veel voordeliger en je hebt er geen omkijken naar. Gebruikelijk is om een laadbooster tussen de constante stroomdraad en de lichtaccu te plaatsen. Mijn probleem hiermee is dat de accu bij lange ritten/vaarten overladen kan worden en dus in levensduur wordt beperkt. Met een inverter, een paar relais en een automatische lader met druppelaar gaat het veilig en vol automatisch. Dan nog een accubewaker en een stabilisator en het is perfect.

• X (2 x in schema) deze twee, originele, verbindingen tussen constante stroomdraad en omvormer worden verbroken. De constante stroomdraad is de draad vanaf de 13/7p trekhaakstekker. De lichtaccu (accu in de caravan) neemt dit over als er geen externe 230V voeding is.
• R1 schakeld bij externe 230V voeding om van startaccu-inverter 230V naar omvormer 230V.
  Een 230V AC spoel. De contacten moeten minimaal 230V AC 1A kunnen schakelen.
• R2 schakelt de nul-last (bij mij 0,65A), bij aangesloten startaccu, van de inverter UIT als extern 230V is aangesloten. Zo wordt de startaccu niet nodeloos belast.
  Wegens relais R3 zou relais R2 overbodig kunnen lijken, maar bij contact aan én 230V extern wordt zo de startaccu niet onnodig door de nullast van de inverter belast.
  Een 230V AC spoel. De contacten moeten minimaal 15V DC 15A kunnen schakelen.
• R3 Als de de auto/boot motor niet loopt (een caravan nog aangekoppeld) en er geen 230V extern is aangesloten dan wordt de startaccu nog steeds belast. Dit relais, welke via het accessoirerelais (startslot) wordt aangestuurd, voorkomt het belasten van de startaccu door de nullast van de inverter. Bij een caravan is dat meestal, bij 13P steker, de +12V draad van de koelkast. Bij een 7P steker zul je het anders moeten oplossen, bv door de constante stroomdraad op de accessoirerelais aan te sluiten.
  Een 12V DC spoel. De contacten moeten minimaal 15V DC 15A kunnen schakelen.
• De inverter levert stroom aan de acculader/druppelaar tijdens het rijden. Bij externe 230V wordt de inverter ontkoppeld door R2. Het vermogen moet passen bij de acculader/druppelaar.
• De omvormer (van caravan/camper/boot) heeft een voorkeur voor 230V externe voeding met gezekerde uitgangen voor 230V en 12V. Indien geen 230V externe voeding aangesloten dan wordt de lichtaccu doorgeschakeld. Dan is alleen 12V= voor de gebruikers beschikbaar. Bij externe 230V worden R1 en R2 omgeschakeld, cq de beide accu's afgeschakeld.
  Eigenlijk zou er ook nog een relais tussen lichtaccu en accubewaker kunnen om de nullast van bewaker en stabilisator uit te schakelen, maar dat vangt de druppelaar wel op.
• De acculader met druppelaar laad, of onderhoudt, de accu zodra er 230V wordt aangeboden, dit ongeacht uit welke bron. Voor Optima Yellow Top accu: de acculader geeft bij laden 14,8 V en bij druppelen 13,8V af. Het op te nemen vermogen moet passen bij de constante stroomdraad (meestal 15A, dus max. 180W). Dit type onderhoudsladers blijven altijd aangesloten.
• De stabilisator geeft een constante stabiele 12,5V DC uitgangsspanning door aan de omvormer. De acculader kan bijna 15V afgeven, voor sommige 12V apparaten kan dat te hoog zijn. Let op dat het vermogen voldoende is, min 200W.
• De accubewaker voorkomt uitputting van de accu. Signaal bij lagere spanning en afschakelen van gebruikers bij te lage spanning van de lichtaccu. Dit voorkomt te diepe ontlading. Wat dan ten koste zou gaan van de levensduur van de accu.
• De lichtaccu is de 2e accu van het “deep cycle” type, onderhoudsvrij en lekdicht. Optima Yellow Top YT S 5.5 - 75Ah (is als 105Ah), volgeladen en ontkoppeld na 2 jaar nog 80% vol en gaat 12jaar mee.
• De mover is natuurlijk alleen voor caravans/boottrailer en optioneel.
• Zonnepanelen met laadregelaar zijn optioneel. (zie ook onderaan bij TIPs voor energie)

De door mij gebruikte apparaten:

• accu : Optima Yellow Top YT S 5.5 - 75Ah
  Is als een 105Ah recreatie accu daar ze tot 80% kan worden ontladen.
  Volgeladen en ontkoppeld na 2 jaar nog 80% vol en gaat bij juist gebruik tot wel 12jaar mee.
  In plaats van een accuschakelaar gebruik je snelkoppelingen als accuklemmen.
  Altijd eerst de MIN-pool losmaken en deze als laatste weer vastklemmen!
• inverter : 600W, nullast 0,65A.
  200W is voor de acculader voldoende.
  Indien ook voor ander gebruik nodig dan:
  Voor gevoelige apparatuur en inductieladers (tandenborstels en zo) een type met zuivere sinus kiezen. De goedkopere types hebben een gemodificeerde sinus (hoekige trapeziumvormige).
• acculader met druppelaar : Proosten electronics LBC-Lader 412, max. 176W
  Hoef je nooit in de gaten te houden of af te koppelen, houdt zelf de toestand van de accu bij voor laden en onderhoud.
• stabilisator : Victron Orion 12-12V, 200 Watt DC/DC omvormer, deze stabiliseert de uitgangsspanning op 12,5V
• accubewaker : Victron BatteryProtect BP-18i - 18A constant
  De omvormer in mijn caravan heeft 2 gezekerde uitgangen 12V 9A, dus 18A constant is voldoende.
  Voorkomt te diepe ontlading van de accu (te diepe ontlading verkort de levensduur zeer sterk). (zie ook bij LET OP)
• omvormer : deze is standaard in mijn caravan ingebouwd en schakelt bij externe 230V de accu af en levert een gestabiliseerde spanning van 12V 18A (2 x 9A).

Let op:

1. Als je een mover gebruikt dan kan het bij Autarc gebruik natuurlijk voorkomen dat de accu onvoldoende capaciteit voor de mover over heeft. (zie ook bij TIPs voor energie). Om dit te voorkomen kun je een instelbare laadregelaar gebruiken welke je dan op een hogere grenswaarde afstelt. Dan worden gewone gebruikers bij bv 40% ontlading afgeschakeld.
2. Als je niet weet of een 230V gebruiker op de inverter, met gemodificeerde sinus, kan worden aangesloten, met name laders, dan moet je de eerste 10 min. de temperatuur van lader en inverter in de gaten houden, bij warmer als normaal gelijk afschakelen.
3. Een goede inverter geeft, ruim voor de accu te ver wordt ontladen, een waarschuwing om te voorkomen dat je de motor niet meer kunt starten.
4. Een normale startaccu mag je maar 20% ontladen, een recreatieaccu 50% en een Optima 80%. Ontlaad je dieper dan gaat dat ten koste van de levensduur van de accu.
5. De inverter kan ook worden losgenomen en 230V vanuit de 12V lichtaccu leveren, gebruik dan de bij de inverter meegeleverde dikke 12V draden voor je hogere vermogens aansluit.

Winterstalling accu:
Zorg er voor dat de Optima volledig is opgeladen. Dit kun je zien aan het druppel-LED van de acculader. Ontkoppel de accu, snelkoppeling aan de MIN-pool losmaken en het beschermkapje op de MIN-pool zetten (bij accu geleverd). Nu heb je er geen omkijken meer naar, dit omdat deze accu's een zeer geringe zelfontlading hebben (20% in 2 jaar). Voor een eventuele mover is er na de winter dan nog ruim voldoende capaciteit over. Na de winter de caravan/camper/boot even aan 230V extern en de accu is zo weer 100% vol geladen.

Waar te koop:
www.accuweb.nl www.movershop.nl www.stroomwinkel.nl www.advitek.nl www.conrad.nl (relais)

TIPs voor energie

1. G4 LED verlichting in caravan/camper/boot (echt) mooi warm licht voor caravan/camper/boot/thuis. 1,8W als 15 á 20W halogeen. Dus vijf LED's lampjes, met 80W vergelijkbaar, tegen één 10W halogeenlampje.
2. Zonnepanelen met een geschikte laadregelaar kunnen natuurlijk ook rechtstreeks op de lichtaccu worden aangesloten.
   Voor caravan en camper neem je beter AMORFE panelen. Het rendement/m² is lager als van kristalpanelen maar dat wordt ruimschoots goed gemaakt door de voordelen. Ze zijn buigbaar, werken ook bij schemering en in de (deel)schaduw van bomen en ook als er bladeren op liggen (kristalcellen staan in serie, één afgedekte cel en de stroomkring is onderbroken). Horizontaal geplaatst is het rendement weer beter als bij kristalpanelen. Per saldo ongeveer even veel opbrengst maar meer zekerheid dat er een laadstroom is. Ook geen gehannes met opstellen en naar de zon uitrichten, daar ze zo plat op het dak van caravan/camper kunnen worden geplakt of gemonteerd. Let bij een caravan wel op het extra gewicht!
3. Monteer op enkele plaatsen een 12V DC punt (chassisdeel sigarettenaansteker) zo kun je ook 12V laders voor je mobielen apparaten en auto-apparatuur (DVD-speler/koffiezetter/...) overal gebruiken.
4. Handpresso maakt kopjes espresso koffie zonder stroom. Oppompen tot 16Bar en een beetje water koken op gastel(alternatief met een 12V dompelaartje). Voor gewone koffie doe je er nog wat water bij. Er zijn twee types, een voor pads en een voor losse gemalen koffie, de laatste gebruik ik want gemalen koffie is goedkoper en overal verkrijgbaar. Het volgende gebruikt een klein beetje stroom; 10 sec. 120W per kopje koffie, dat is een fractie van een koffiezetter. Ik heb het met de hand oppompen vervangen door het gebruik van een 12V auto-bandenpech-compressortje. Zuigerstang door een nippel zonder ventiel vervangen (geen garantie meer). Per kopje 30 slagen met de hand pompen of 10sec met het compressortje voor 16Bar druk. Bij meerdere kopjes koffie maken een heel stuk comfortabeler.